Samen jeugdzorg inkopen

Sinds 2015 zijn verschillende samenwerkingsverbanden van gemeenten op het gebied van inkoop van jeudgzorg uiteengevallen. Waarom stappen gemeenten uit deze samenwerkingsverbanden? En hoe kan data- en informatiegedreven werken de samenwerking ondersteunen en daarmee (onnodige) fragmentatie van het inkooplandschap voorkomen?

Hoe is het inkooplandschap van jeugdzorg veranderd vanaf 2015?

Met het ingaan van de Jeugdwet zijn gemeenten vanaf 2015 verantwoordelijk voor het organiseren van jeugdzorg. De gemeenten kozen er toen voor om samen te werken met andere gemeenten op het gebied van inkoop. In de Monitor Gemeentelijke zorginkoop 2018 komt naar voren dat de samenstelling van deze samenwerkingsverbanden is veranderd. Samenwerkingen zijn uiteen gevallen in kleinere verbanden. Daarnaast stappen gemeenten uit samenwerkingsverbanden om individueel in te gaan kopen. De steeds verdergaande fragmentatie van het inkooplandschap brengt nadelen met zich mee. Zo wordt de administratieve lastendruk voor zorgaanbieders groter. Zorgaanbieders krijgen te maken met meer inkoopprocedures, inkoop- en productsystemen, verantwoordings- of uitvoeringseisen. De fragmentatie van het inkooplandschap levert ook de gemeente extra werk op. Het inschrijven door zorgaanbieders op een uitbesteding (of aanbesteding) verloopt bijvoorbeeld vaak stroef. Gemeenten krijgen te maken met incorrecte of incomplete inschrijfdocumenten.

Hoe komt het dat de samenwerkingsverbanden uiteen vallen?

Maar waarom kiezen gemeenten er dan toch voor om individueel of in een kleiner verband in te kopen? Deze ontwikkeling heeft verschillende oorzaken. Zo houden gemeenten er verschillende visies op inkoop op na. De ene gemeente wil bijvoorbeeld slechts een selectie van zorgaanbieders contracteren en zo de kwaliteit van de zorg verbeteren. Een andere gemeente wil juist alle zorgaanbieders contracteren door middel van een open house constructie. Zo heeft een cliënt maximale keuzevrijheid. Ook kan er verschil in visie bestaan over de bekostiging. Bijvoorbeeld: bekostig je op basis van inspanning of op basis van resultaat? Wat dat betreft helpt het niet dat veel gemeenten te maken hebben met serieuze tekorten in de jeugdzorg. Dit zet verschillen in visie op scherp. Er is simpelweg geen tijd om een afwachtende houding aan te nemen. Er moeten snel keuzes worden gemaakt om de kosten binnen de perken te houden. Een andere reden voor de fragmentatie van het inkooplandschap is dat gemeenten een (groot) samenwerkingsverband te bureaucratisch vinden werken.

Hoe kan data- en informatiegedreven werken de gezamenlijke inkoop van jeugdzorg ondersteunen?

Mijn hart breekt wanneer samenwerkingsverbanden uiteenvallen omdat deze te bureaucratisch zouden werken. Wat mij betreft kiezen gemeenten dan voor de makkelijke weg, maar niet per definitie de beste. Liever zie ik dat gemeenten energie steken in het verbeteren van de situatie en niet de samenwerking opzeggen. Ik geef toe, dit is natuurlijk veel makkelijker gezegd dan gedaan, maar geen onmogelijke opgave. Idealiter investeren samenwerkingsverbanden en gemeenten in data- en informatiegedreven werken.

Creëer inzicht in (onder andere) de uitgaven door middel van rapportages en dashboards, die voor elke gemeente gemakkelijk te raadplegen zijn. Hierdoor hoeven gemeenten niet te wachten op een eindafrekening die te laat komt, maar kunnen ze op elk moment bekijken wat de huidige stand van zaken is. Heeft een gemeente het gevoel dat de informatie niet klopt omdat de administratie of het factureren niet soepel verloopt? Nu heeft ze de mogelijkheid om aan de bel te trekken. Op deze manier komen knelpunten niet pas aan het licht bij het opstellen van een eindafrekening en kan er veel eerder worden gewerkt aan het oplossen van problemen die door bureaucratie worden veroorzaakt.

Dan kun je natuurlijk van mening verschillen over hoe de jeugdzorg het beste ingekocht kan worden. Wat mij betreft is dit zeker een legitieme reden om ervoor te kiezen om niet langer samen te werken. Alleen, laten we eerlijk zijn: is er een gemeente die durft te beweren dat ze zeker weet dat ze door bepaalde keuzes te maken de beste resultaten gaat behalen? Volgens mij zijn vrijwel elk samenwerkingsverband en gemeente nog zoekende naar een visie op het inkopen van de jeugdzorg, waarbij én de cliënt centraal staat én een verbinding wordt gemaakt met andere domeinen zoals schuldhulpverlening en onderwijs. Laten we het ontwikkelen van een visie op de inkoop van jeugdzorg dan ook zien zoals het is: een leerproces. Ook daarom kan het nuttig zijn om te investeren in data- en informatiegedreven werken. Door middel van de juiste rapportages wordt inzichtelijk wat de effecten van  bepaalde keuzes zijn, zodat steeds weer bijgestuurd kan worden. Tot slot, het zou natuurlijk ook fantastisch zijn als er wat meer lucht wordt gecreëerd voor gemeenten. Het Rijk zou de krappe budgetten voor gemeenten in deze transitie- en transformatiefase (tijdelijk) moeten verhogen.

Deel via

Op de hoogte blijven van Van Dam Datapartners?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Solliciteren

Vul hieronder jouw gegevens in om te solliciteren.

Inschrijven

Training Inleiding Power BI

10 november

Vul hieronder jouw gegevens in om je in te schrijven voor de training. Voor deze training geldt het speciale actietarief van € 280,- per persoon.

Inschrijven

Training Datagedreven Communicatie en Storytelling

3 november

Vul hieronder jouw gegevens in om je in te schrijven voor de training. Voor deze training geldt het speciale actietarief van € 280,- per persoon.

Inschrijven

Training Datagedreven Cultuur en Organisatie

16 oktober

Vul hieronder jouw gegevens in om je in te schrijven voor de training. Voor deze training geldt het speciale actietarief van € 280,- per persoon.

Inschrijven

Training Data Ethiek

26 oktober

Vul hieronder jouw gegevens in om je in te schrijven voor de training. Voor deze training geldt het speciale actietarief van € 280,- per persoon.

Inschrijven

Leerlijn Datagedreven Werken

Vul hieronder jouw gegevens in en vink de trainingen aan die je zou willen volgen om je in te schrijven voor de Leerlijn Datagedreven Werken. Onze Academy neemt vervolgens zo snel mogelijk contact met je op om je inschrijving te bespreken.

Offerte aanvragen

Vink hieronder de door jou gewenste configuratie aan en vul je contactgegevens in. Onze Business Consultants nemen dan zo snel mogelijk contact met je op.

Offerte aanvragen

Vink hieronder de door jou gewenste configuratie aan en vul je contactgegevens in. Onze Business Consultants nemen dan zo snel mogelijk contact met je op.

Offerte aanvragen

Vink hieronder de door jou gewenste configuratie aan en vul je contactgegevens in. Onze Business Consultants nemen dan zo snel mogelijk contact met je op.