Binnen de kinderopvang heersen grote personeelstekorten. De werkdruk is er voor veel mensen hoog en de Rijksoverheid meldt zelfs dat bijna 50% van de medewerkers die druk ook als zodanig ervaart. Het kabinet verruimde daarom de regels en sinds 1 januari is het mogelijk om de inzetbaarheid van personeel te vergroten. De komende zes maanden mogen er ook meer medewerkers in opleiding worden ingezet.
Een groot tekort in de opvang dus, maar hoe komt dit nou precies?
Meer dan een onderbuikgevoel
Het tekort is meer dan een onderbuikgevoel. De cijfers bevestigen dat er een grote behoefte is aan personeel door zowel lange- als korte termijn problematiek. Denk aan de gevolgen van corona(besmettingen) en het ontbreken van voldoende geschoold personeel.
Ook in Amsterdam is dit het geval. Om te voorkomen dat de wachtlijsten oplopen, is er door de Amsterdamse brancheorganisaties kinderopvang (PAKK, BMK & BKA) in samenwerking met de gemeente Amsterdam een actieplan opgesteld (werkgroep PPJK). Hiervoor was additioneel inzicht in de huidige situatie nodig.
Marjon Dirksen gaf door middel van een enquête een deel van dit inzicht. In de enquête lag de focus op het achterhalen van de omvang van het tekort op dit moment (oktober 2021). Ook is er gevraagd naar de oorzaken van het tekort en de gevolgen. Er is landelijk een groot verschil in vraag en aanbod en dat is ook terug te zien in deze cijfers. De meest genoemde oorzaken van het tekort door de respondenten:
- Te weinig aanbod geschikte kandidaten
- Tekort door coronaklachten of wachten op een test of testuitslag
- Tekort als gevolg van ziekteverzuim van de medewerker
Doorvragen tot de kern van het probleem
Gegevens als bovenstaande geven een globaal inzicht. Maar het maakt nogal een groot verschil of je 2 of 200 uur mist. Daarom is het van cruciaal belang om in de data te duiken. Start met de vraag ‘Is er een personeelstekort?’ maar vraag dan ook ‘Hoe groot is dat tekort?’ en maak het zo concreet mogelijk. In uren, dagen of bijvoorbeeld aantal FTE.
De impact op de maatschappij
De tekorten hebben mogelijk grote gevolgen. Als het verschil tussen vraag en aanbod te ver oploopt, zijn er op den duur echt te weinig opvangmogelijkheden met alle maatschappelijke gevolgen van dien. Dat heeft invloed op de arbeidsparticipatie en de lengte van wachtlijsten voor de kinderopvang, en zorgt mogelijk voor het sluiten van groepen in de kinderopvang.
Aan de andere kant heeft het ook impact op de werkgelegenheid in de sector. Het werken binnen de kinderopvang wordt mogelijk minder aantrekkelijk. De hoge werkdruk weegt mogelijk niet meer op tegen bijvoorbeeld het salaris.
Een beginfase van een groter maatschappelijk probleem?
Op welke factoren kunnen we wél sturen?
Dankzij dit onderzoek zoeken de partijen samen naar een oplossing. Zowel de gemeente, branchevereniging, het onderwijs als de GGD in Amsterdam gebruiken de resultaten van de enquête als gezamenlijk startpunt om het probleem ‘personeelstekort’ aan te pakken. Samen zetten ze vervolgstappen zoals het bekijken of er mogelijkheden zijn in lokale regelgeving en het gebruikmaken van elkaars expertise.
Naast het uitvoeren van een onderzoek kan ook een dashboard je helpen om inzicht te verkrijgen in personeelstekorten binnen jouw organisatie. Door bijvoorbeeld data te verzamelen van de in- en uitstroom van personeel om vervolgens trends te analyseren. Op basis van deze informatie kun je prognoses stellen en stuurinformatie gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld de oorzaak van uitstroom analyseren en bekijken of er aanpassingen nodig zijn en meten of dit het gewenste effect heeft.
Creëer meer inzicht
Meten is vaak weten en dat is ook hier het geval. Wil je ook aan de slag met data, en meer weten over hoe je data in je voordeel kunt gebruiken? Van Dam en Oosterbaan kan je helpen bij het uitvoeren van een onderzoek of het ontwikkelen van een dashboard. Wat het is en hoe het werkt vertellen we je graag.
