Dit was de alarmerende boodschap van een nieuwsbericht dat ons bereikte via de NOS: ‘Sluiting dreigt voor veel kinderdagverblijven’ [1]. Een boodschap die bij mij in het oog springt, omdat we als organisatie sinds een jaar actief zijn in het ondersteunen van kinderdagverblijven bij het sturen op informatie in de vorm van het ontwikkelen van (management) rapportages. Van dichtbij zien we wat de impact is van de COVID-19 uitbraak, zowel in cijfers als in de gesprekken die we hebben gevoerd met diverse mensen werkzaam in de sector.
Ziekteverzuim is voor elke organisatie, groot en klein, onafhankelijk van sector een uitdaging. De huidige situatie, waar we ons sinds maart in verkeren, maakt dat er een grote mate van onvoorspelbaarheid is. Personeel moet wachten op testuitslagen. Beleid vanuit de regering is veranderlijk. De toekomst voor wat betreft het verloop van COVID-19 is onvoorspelbaar.
Voor kinderdagverblijven is het extra lastig. Kinderdagverblijven ontlenen hun bestaansrecht aan het bieden van kwalitatieve opvang voor kinderen. Het kunnen bieden van kwalitatieve opvang wordt sterk bepaald door de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel en de groepssamenstelling van kinderen in de opvang. Je kan dit vergelijken met het bedienen van een mengkraan. Zoals warm en koud water goed op elkaar moet zijn afgestemd om de perfecte temperatuur te krijgen, moet ook de verhouding tussen aanwezige kinderen en personele bezetting goed op elkaar zijn afgestemd. Alleen hierdoor kan kwaliteit worden geboden met behoud van een financieel gezonde organisatie. De kwaliteit van kinderdagverblijven wordt geborgd door een landelijke norm: Het Beroepskracht-kind-ratio (BKR) [2]. Zoals de naam aangeeft is hierin de minimale vereiste personele inzet ten opzichte van de groepssamenstelling vastgelegd. In het geval van kinderdagverblijven kan een tekort aan personeel leiden tot onveilige situaties en het niet behalen van de BKR-norm voor het aantal aanwezige kinderen.
Afbeelding 1: Tekorten of overschot aan personeel ten opzichte van de BKR-norm inzichtelijk over het verloop van de dag
Wordt er, door een externe factor, een klein beetje aan één van beide knoppen van de mengkraan gedraaid, dan kunnen de meeste kinderdagverblijven hier goed op inspelen. Een rapportage voorziet in de behoefte om trends inzichtelijk te krijgen. Nu krijgen beide knoppen een flinke slinger met als indirect gevolg de alarmklok die wordt geluid door de Brancheorganisatie Kinderopvang.
Het veranderlijke beleid van de overheid, dat zich aanpast naar de situatie en kennis over het COVID-19 virus [3], is een van de externe factoren die aan de mengkraan draait. Daarnaast kunnen ook ouders besluiten hun kinderen thuis te verzorgen omdat zij zelf ook vanuit huis werken. Ten slotte dragen ziektes binnen de familie of onverhoopte werkeloosheid ook bij aan veranderingen van vraag en aanbod van kinderopvangcentra.
Afbeelding 2: Een representatie van ziekteverzuimcijfers uitgezet in de maanden van 2020
Het hebben van de cijfers zoals in het artikel maken het mogelijk om tijdig een urgent probleem aan te kunnen kaarten en onderbouwen, namelijk tekorten en het omvallen van kinderdagverblijven. De waarde van de informatie is hier dus niet het inzichtelijk maken en daarmee kunnen inspelen op voorspelbaarheid, maar juist het signaleren van een acuut onvoorspelbaar probleem. Zeker als er door externe factoren flink aan de knoppen van de mengkraan wordt gedraaid.
Wat ik interessant vind aan het nieuwsbericht van de NOS (genoemd in de inleiding) is dus niet alleen de boodschap van urgentie, maar ook de duidelijke rol van informatie in dit artikel. Als de juiste informatie op tijd beschikbaar is kan de noodklok, onderbouwd, worden geluid!
